Από που προέρχονται οι σκέψεις μας σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Tου Χαράλαμπου Παπαδόπουλου*

Ο Χρυσόστομος σε μια ομιλία του αναφέρεται στον αγώνα της Ρεβέκκας να γλιτώσει τον γιό της Ιακώβ από τον αδελφό του Ησαύ που ήθελε να τον σκοτώσει. Έτσι ο Θεός έφερε στο μυαλό της Ρεβέκκας το σχέδιο να προσποιηθεί στον άντρα της τον Ιακώβ πως θα πεθάνει αν πάρει από το μέρος εκείνο γυναίκα ο Ιακώβ, αλλά να πάει να βρει γυναίκα από την δικιά της πατρίδα που ήταν μακριά.

Έτσι ούτε τον φθόνο του Ησαύ φανέρωσε στον πατέρα του, αλλά και τον Ιακώβ μπόρεσε με την ευλογία του πατέρα του να απομακρύνει. Δεν πιστεύω να σκανδαλίστηκε κανείς επειδή ο Θεός πρότεινε το ψέμα ; Θα προτιμούσατε να γίνει αδελφοκτονία ;

Λέει λοιπόν ο Χρυσόστομος: «Σκόπει πως ευπρόσωπον εύρε πρόφασιν. Όταν γαρ ημίν η άνωθεν συμπράττη δεξιά, και τα δυσχερή εύκολα γίνεται, και τα δύσκολα ράδια. Επεί ούν και αύτη είχε τον των όλων Θεόν συναινούντα αυτής τη γνώμη, πάντα τα δυνάμενα συντελείν τη οικονομία τη μελλούση, και του παιδός τη σωτηρία, υπέβαλεν αυτής τη διανοία».

Μετάφραση : Πρόσεξε πως βρήκε καλή δικαιολογία. Διότι όταν μας βοηθάει η δεξιά του Θεού, και τα δυσχερή γίνονται εύκολα και τα δύσκολα εύκολα. Επειδή λοιπόν και αυτή είχε την συναίνεση του Θεού στην απόφασή της, όλα όσα μπορούσαν να συντελέσουν στην πραγματοποίηση του σχεδίου του Θεού και στην σωτηρία του παιδιού, ο Θεός τα έφερε σκέψεις στο μυαλό της.

Και λίγο παρακάτω λέει : «Ταύτα ποιεί ο δίκαιος, ουκ οίκοθεν ορμώμενος, αλλά της άνωθεν χάριτος ενηχούσης αυτού τη διανοία». Εδώ σχολιάζει ο Χρυσόστομος πως το τέχνασμα να βάλει ο Ιακώβ ξεφλουδισμένα ραβδιά στις ποτίστρες των προβάτων ώστε τα πρόβατα βλέποντας τα ραβδιά να γεννάνε στην συνέχεια παρδαλά πρόβατα τα οποία θα ανήκαν στον Ιακώβ και όχι στον πεθερό του τον Λάβαν, αυτό το τέχνασμα δεν προήλθε από τον Ιακώβ, αλλά ο Θεός το αποκάλυψε στο μυαλό του.

Νομίζω και μόνο από τα παραδείγματα αυτά φαίνεται καθαρά πως κάποιες σκέψεις που μας έρχονται στο μυαλό είναι από τον Θεό. Άλλες σκέψεις που μας έρχονται είναι δικές μας. Προέρχονται από το συνειδητό, από το ασυνείδητο, από όσα έχουμε ζήσει, από όσα έχουμε καταλάβει, από φοβίες μας, από εμπειρίες μας. Δηλαδή η πηγή αυτών των σκέψεων είναι ο εαυτός μας.

Σύμφωνα όμως με την διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας υπάρχει και μια τρίτη πηγή των σκέψεων που μας έρχονται. Ο Διάβολος. Ο Πονηρός επειδή είναι πνεύμα μπορεί να φέρνει σκέψεις στο μυαλό μας. Αυτές τις σκέψεις, είτε μας παρακινούν να κάνουμε κάτι «καλό», είτε μας παρακινούν να κάνουμε κάτι κακό πρέπει να μην τις δώσουμε καμιά σημασία.

Για παράδειγμα είμαστε στο διαδίκτυο και μας πετάει μια σκέψη να δούμε κάτι πονηρό. Ο Διάβολος δεν ξέρει αν αποδεχτήκαμε την συμβουλή του και περιμένει να δει αν θα το κάνουμε. Φυσικά εμείς καταλαβαίνοντας την προσβολή μια καλή κίνηση είναι να γονατίσουμε και να προσευχηθούμε, οπότε ο Διάβολος κατά το κοινώς λέγειν «πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος».

Το πρόβλημα είναι πως όταν μας έρχεται μια σκέψη στο μυαλό δεν μπορούμε να ξέρουμε από ποια από τις τρεις πηγές προέρχεται. Επειδή και ο Διάβολος τις σκέψεις που μας φέρνει σαν «καλές» μας τις προτείνει. Θυμηθείτε τον μεγάλο μας σοφό Σωκράτη που έλεγε «ουδείς εκών κακός». Πολλοί κακοί είναι κακοί επειδή απλώς έχουν πιαστεί στις παγίδες του Διαβόλου, για να σχολιάσω από χριστιανικής πλευράς τα λόγια του μεγάλου σοφού.

Μόνο μεγάλοι άγιοι είχαν το χάρισμα της διάκρισης των σκέψεων. Ρώτησαν κάποτε έναν ασκητή μοναχό που ζούσε έγκλειστος, δηλαδή ζούσε κλεισμένος σε μια σπηλιά και δεν έβλεπε άνθρωπο. «Τι κάμνεις μόνος όλη μέρα ;». Και τους απάντησε : «Εξετάζω τις σκέψεις που περνάνε από το μυαλό μου, για να καταλάβω από πού προέρχονται».

Νομίζω εμείς σήμερα στο χάος της πληροφορίας που ζούμε, όχι τις σκέψεις δεν είμαστε σε θέση να εξετάσουμε, αλλά ούτε καν και αυτά που βλέπουμε και ακούμε. Γι αυτό αυτήν την περίοδο της άσκησης που μόλις ξεκίνησε, ας μην κάνουμε μόνο νηστεία φαγητών, αλλά ας κάνουμε και νηστεία στις πληροφορίες που δεχόμαστε.

Καλή Σαρακοστή !

* Χαράλαμπος Παπαδόπουλος - Εκπαιδευτικός

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του ekriti.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Μεγάλη Σαρακοστή: Γιατί ξεκινά με το ιερό τριήμερο της νηστείας. Του γέροντος Νεκτάριου Μουλατσιώτη*

Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον. Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου*