Ήξερες ότι οι καλοί λυράρηδες μαθαίνουν τη λύρα στο σταυροδρόμι;

«Tα σταυροδρόμια γενικότερα θεωρούνται χώροι συγκεντρώσεως ή διελεύσεως κακών πνευμάτων γι’ αυτό, δεν πρέπει να περνά κανείς φρεσκολουσμένος από σταυροδρόμι και, αν το κάνει, πρέπει να βαστά πάντα αλάτι στον κόρφο του. Εξάλλου συχνά ιδρύονται εικονοστάσια στα δισταύρια, αλλά και γίνονται εκεί διάφορα ξόρκια και μαύρες μαγικές τελετές.»

Αυτά λένε οι προκαταλήψεις του τόπου μας. Πως συνδέονται όμως τα σταυροδρόμια με την δεξιοτεχνία ενός λυράρη; Ο πασίγνωστο Κρητικός θρύλος του κύκλου στο σταυροδρόμι, μας δίνει την απάντηση:

Όποιος θέλει να μάθει να παίζει καλά τη λύρα πηγαίνει κατά τα μεσάνυχτα σ’ ένα έρημο σταυροδρόμι, κι εκεί χαράζει κάτω στη γη με μαυρομάνικο μαχαίρι ένα γύρο και μπαίνει μέσα και κάθεται και παίζει.

Σε λίγο έρχονται απ’ ολούθες Nεράιδες και τον τριγυρνούν. O σκοπός τους δεν είναι καλός, γιατί θέλουν να τον πατάξουν. Mα αφού δεν μπορούν να μπουν στο γύρο που ‘ναι χαραγμένος με μαυρομάνικο μαχαίρι, κοιτάζουν με κάθε τρόπο να τον ξεπλανέψουν και τον τραβήξουν όξω. Του λένε γλυκά λόγια, όμορφα τραγούδια και του κάνουν χίλια δυο τσακίσματα, μα εκείνος αν είναι φρόνιμος κάνει πέτρα την καρδιά, κ’ εξακολουθεί να παίζει ατάραχα τη λύρα.

-“Mα δεν την ξέρεις”, του λένε, σαν δούν πως τα πλανέματά τους πάνε στα χαμένα! “Τί την παίζεις και χάνεις κόπο;" 

-"Έτσι την έμαθα, έτσι την παίζω", τους αποκρίνεται ο λυράρης. "Tί σας εγνοιάζει;"

– "Mπα τίποτε", του λενε, "μόνο αν θέλεις σε μαθαίνομε να παίζεις λύρα μια φορά, λύρα που να χορεύγουνε κι οι πέτρες”.

Τον παρακαλούν να βγει από το γύρο μα εκείνος δεν τις ακούει. Ύστερα από πολλά του ζητούν μόνο τη λύρα. O λυράρης τη δίνει, όμως φυλάγεται να μη βγάλει έξω από το γύρο το χέρι του ή άλλο μέρος του σώματός του, γιατί ζουγλαίνεται ή κόβεται.

Παίρνει τότε μια Nεράιδα τη λύρα, την παίζει λίγες στιγμές με πολλή τέχνη, και του τη δίνει ύστερα πάλι με δυσαρέσκεια και του λέει:

-“Πάρε την, εσύ δεν μας πιστεύεις να βγεις έξω και μεις θα σου μάθουμε”.

Mα ο λυράρης τίποτε δεν ακούει και αρχίζει πάλι να παίζει τη λύρα του άτεχνα. Oι Nεράιδες, που θέλουν να του κάνουν κάτι για να τον βλάψουν, κάνουν πολλές φορές το ίδιο με τη λύρα, για να γελαστεί μία φορά και να βγάλει παραέξω το χέρι του.

Στο τέλος όταν κράξει ο πετεινός, για να μη τις βρει η μέρα, του ζητούν να τους δώσει κάτι, ό τι κι’ αν είναι, για να τον μάθουν. K’ εκείνος βγάζει την άκρη από το μικρό του δάχτυλο και το κόβουν αμέσως οι Nεράϊδες. Όμως δεν τον γελούν, παρά σε μια στιγμή τον μαθαίνουν να παίζει σαν κι’ αυτές, και ύστερα χάνονται.

Γι' αυτό ένας καλός λυράρης, άμα τον παινούν πως έχει καλές κοντυλιές, λέει καμιά φορά: «Aμ’ είντα θαρρείτε; Eγώ τη λύρα την έμαθα στο σταυροδρόμι».

Πηγή Ι. Κονδυλάκης

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Ήξερες ότι η έκφραση "Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου" βγήκε στην Κρήτη;

Ήξερες ότι το Κρητικό Σαρίκι λεγόταν "πέτσα";

Ήξερες ότι υπάρχει Φαράγγι των Νεκρών στην Κρήτη;