Στην τελική ευθεία ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης

Η «επανεκκίνηση» της κυβέρνησης λίγο πριν από την έναρξη της τελευταίας χρονιάς του βίου της –το αργότερο τον Σεπτέμβριο του 2019 θα γίνουν εκλογές– είναι το κυρίαρχο στοίχημα για τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, έπειτα από την ισχυρή πίεση που δέχθηκε από την τραγωδία στο Μάτι.

Οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα και η ολοκλήρωση του μνημονιακού προγράμματος, στις 20 Αυγούστου, είναι τα δύο «χαρτιά» με τα οποία ο κ. Τσίπρας θα επιχειρήσει την ανασυγκρότηση της κυβέρνησης και την αντεπίθεση, προκειμένου να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος.

Οι αλλαγές, όπως αναφέρει η Καθημερινή, στο κυβερνητικό σχήμα αναμένονται μετά τις 20 Αυγούστου και το αργότερο έως τις 2 Σεπτεμβρίου. Ο πρωθυπουργός, όπως αναφέρουν συνομιλητές του, προσανατολιζόταν σε κάτι «ηχηρό» σε μια νέα κυβέρνηση για την επομένη του μνημονίου, η οποία θα εξέπεμπε ισχυρό μήνυμα ανανέωσης και υλοποίησης μιας άλλης πολιτικής, μακριά και έξω από τις μνημονιακές επιταγές. Ωστόσο, τα δεδομένα έχουν αλλάξει και το πλαίσιο εντός του οποίου μπορούν να κινηθούν οι αλλαγές είναι περιοριστικό για θεαματικές κινήσεις. Ο κ. Τσίπρας έχει δεχθεί πολλές εισηγήσεις από συνεργάτες του και κυβερνητικά στελέχη να αντιμετωπίσει «την περίπτωση Καμμένου», αξιοποιώντας των ανασχηματισμό. Ο κυβερνητικός εταίρος και υπουργός Εθνικής Αμυνας, Πάνος Καμμένος, θεωρείται από σημαντική μερίδα κυβερνητικών και κομματικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ως το «μείζον» πρόβλημα στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Αν και, όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη, στις συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου ή στις συναντήσεις με τον πρωθυπουργό ο κ. Καμμένος είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και καθησυχαστικός όσον αφορά τις προθέσεις του σε σχέση με τη συμμετοχή του κόμματός του στην κυβέρνηση, οι συνεχείς δημόσιες παρεμβάσεις του και οι δηλώσεις ετοιμότητας να αποχωρήσει από την κυβέρνηση θεωρούνται ότι λειτουργούν αποσταθεροποιητικά και βλαπτικά για τον ίδιο τον κ. Τσίπρα, που εμφανίζεται να ανέχεται απειλές. Σε ένα άλλο επίπεδο, από μερίδα στελεχών προερχομένων από τον ΣΥΡΙΖΑ, εκφράζεται η άποψη ότι θα πρέπει σε αυτόν τον τελευταίο ανασχηματισμό να αλλάξει το χαρακτηριστικό της κυβέρνησης συνεργασίας μέχρι τώρα, η οποία «είχε μεν κορμό ΣΥΡΙΖΑ, αλλά με κρίσιμα υπουργεία να έχουν παραχωρηθεί σε άλλους», θέση που παραπέμπει όχι μόνο στον κ. Καμμένο, αλλά και στον κ. Νίκο Κοτζιά.

Ωστόσο, οι όποιες σκέψεις και εισηγήσεις για αλλαγές που θα αφορούν τον μικρό κυβερνητικό εταίρο, φαίνεται ότι μπαίνουν στο περιθώριο, καθώς εκτιμάται ότι μια τέτοια κίνηση απλώς θα έφερνε πιο κοντά την οριστική ρήξη. Τα ίδια στελέχη που έχουν εισηγηθεί την αξιοποίηση του ανασχηματισμού για να σταλεί ένα μήνυμα προς τον κ. Καμμένο, αναγνωρίζουν ότι αυτό θα οριοθετούσε το πέρας του βίου της κυβέρνησης στον χρόνο ψήφισης του προϋπολογισμού. Από τις βολιδοσκοπήσεις που έχουν γίνει, έχει καταστεί σαφές ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες εφεδρείες που θα υπερψήφιζαν τον προϋπολογισμό, ώστε να συνεχίσει η κυβέρνηση, έστω και ως κυβέρνηση μειοψηφίας.

«Ανοίγματα»
Η καταστροφική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική φαίνεται ότι βάζει φρένο και στους σχεδιασμούς για ριζικές αλλαγές και είσοδο πολλών νέων προσώπων στην κυβέρνηση. Μια κυβέρνηση με πολλά νέα πρόσωπα θα είχε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα στο να διαχειριστεί κάποια κρίση και αυτό είναι το τελευταίο που επιθυμεί ο πρωθυπουργός. Πάντως, αναμένεται ότι το στοιχείο της ανανέωσης θα θελήσει να το δώσει, βάζοντας στην κυβέρνηση κάποιους από τους συνεργάτες της ηλικίας του, αλλά και το μήνυμα του ανοίγματος, αξιοποιώντας κάποιο στέλεχος προερχόμενο από το ΠΑΣΟΚ. Την ίδια στιγμή, με δεδομένο ότι αυτός θα είναι πιθανότατα ο τελευταίος ανασχηματισμός πριν από τις εκλογές, αυξάνεται η πίεση από την πλευρά του κόμματος για μια κυβέρνηση η οποία θα λειτουργήσει συσπειρωτικά, εκφράζοντας όλες τις τάσεις και όλες τις πλευρές που εκπροσωπούν το κόμμα. Η συγκεκριμένη αναφορά έχει να κάνει και με τον κατευνασμό φωνών διαφοροποίησης, όπως, για παράδειγμα, του Νίκου Φίλη, αλλά και με τις όλο και πιο ισχυρές ενστάσεις ότι η κυβέρνηση λειτουργεί συχνά εντελώς αποστασιοποιημένα από το κόμμα. Καθώς, πάντως, εισερχόμαστε σε προεκλογική χρονιά, φαίνεται ότι, παράλληλα με τον ανασχηματισμό, εξετάζεται η πιθανότητα μετακίνησης κάποιου προβεβλημένου κυβερνητικού στελέχους στην Κουμουνδούρου, ώστε να ενεργοποιηθεί περισσότερο αποτελεσματικά ο κομματικός μηχανισμός.

Χωρίς εορτασμούς η 20ή Αυγούστου
Πριν καλά καλά κατασβεστούν οι τελευταίες εστίες φωτιάς στο Μάτι, είχε καταστεί σαφές στην κυβέρνηση ότι ο πανηγυρικός Αύγουστος που σχεδίαζαν, προκειμένου να εορταστεί η έξοδος από τα μνημόνια, είχε χαθεί. Ενώ η 20ή Αυγούστου θεωρείται ορόσημο, παραμένει «το μείζον» σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, ο μεγάλος αριθμός θυμάτων δεν αφήνει περιθώρια για εορτασμούς. Ούτως ή άλλως, οι αρχικές σκέψεις για λαμπρή εκδήλωση με πλήθος ξένων ηγετών είχαν ναυαγήσει εξαιτίας του γεγονότος ότι σχεδόν για το σύνολο της ευρωπαϊκής ηγεσίας αυτές οι εβδομάδες είναι περίοδος διακοπών.

Ετσι, η έξοδος από τα μνημόνια δεν θα συνοδευθεί από πανηγυρικές εκδηλώσεις. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, θα προβεί σε ευρύ πολιτικό απολογισμό της μνημονιακής περιόδου και σε κωδικοποίηση των προτεραιοτήτων για το μέλλον στις 8 και 10 Σεπτεμβρίου, από τη Θεσσαλονίκη και το Στρασβούργο αντιστοίχως. Στις 8 Σεπτεμβρίου, από τη ΔΕΘ, ο κ. Τσίπρας θα αναφερθεί στην εσωτερική διάσταση της εξόδου από τα μνημόνια και δύο ημέρες μετά, μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, θα αναλύσει την ευρωπαϊκή και διεθνή διάσταση και σημασία. Την αμέσως επόμενη ημέρα θα ακολουθήσει ομιλία του επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος επίσης αναμένεται να χαιρετίσει την επιτυχία της Ελλάδας.