Με τη "βούλα" της Ε.Ε. τα σπορέλαια απειλούν το Κρητικό ελαιόλαδο

Αντιμέτωπο με τον κίνδυνο της νοθείας, των ελληνοποιήσεων, αλλά και την διακίνηση του τυνησιακού ελαιολάδου, βρίσκεται το Κρητικό προϊόν που δέχεται μια ακόμη απειλή.

Δεν έχουν περάσει παρά μόνο λίγα 24ωρα από την τοποθέτηση του Βουλευτή του Ποταμιού Σπύρου Δανέλλη, ο οποίος έφερε στη Βουλή τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκεται η ελληνική ελαιοπαραγωγή μεσα απο τη δυνατότητα προσθήκης βιοφαινολών στα σπορέλαια, βάσει της νέας εκτελεστικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ισχύει από τον Ιανουάριο ικανοποιώντας σχετικό αίτημα Ισπανικής εταιρείας.

Σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, επιτρέπεται πλέον η προσθήκη πολυφαινολών στα σπορέλαια και ειδικότερα της υδροξυτυροσόλης, που είναι γνωστή ως μία από τις βασικές ουσίες υγιεινής του ελαιόλαδου.

Η ανατρεπτική αυτή απόφαση της ΕΕ, αφενός νομιμοποιεί ουσιαστικά την νοθεία, αφετέρου ανοίγει το δρόμο για διαφημιστικές καμπάνιες από τις χώρες παραγωγούς σπορελαίων, ανάμεσα στις οποίες η Ισπανία έχει τα πρωτεία, να προβάλλουν ότι τα σπορέλαια εμπλουτισμένα πλέον με υδροξυτοροσόλη και με ατοκοφερόλη, αντιστέκονται στην οξείδωση, κάτι το οποίο ήταν βασικό σημείο υπεροχής του ελαιολάδου έναντι των σπορελαίων.

Και ενώ τα μέτωπα αυτά είναι ανοικτά, η απουσία μέτρων προστασίας του δικού μας προϊόντος, ακόμη και από τους ίδιους τους αγροτικούς φορείς, απειλεί τη θέση του στην παγκόσμια αγορά.

Ο Μανώλης Φραγκάκης, πρόεδρος του Δικτύου Κρητικού ελαιολάδου, μιλώντας στο ekriti.gr κάνει λόγο για ποσότητες ελαιολάδου που κινούν την υποψία πως πρόκειται για... ελληνοποιήσεις του προϊόντος και για λάδι που κυκλοφορεί και είναι νοθευμένο. 

«Από την στιγμή που η Ε.Ε. αποφάσισε τη διακίνηση των αδασμολόγητων τυνησιακών λαδιών, βάσει συμφωνίας που ψηφίστηκε το 2015, είχαμε αναταράξεις στην αγορά. Ενώ όμως αυτό το λάδι διακινείται, δε φαίνεται πουθενά. Εμείς σαν Ελλάδα, θα έπρεπε να είχαμε λάβει μέτρα για να διασφαλίσουμε το δικό μας προϊόν σε κάθε περίπτωση, το οποίο σήμερα διακινείται χύμα, σε ποσοστό που αγγίζει το 70%, ίσως και παραπάνω», αναφέρει ο κ. Φραγκάκης.

Συμφωνα με τον ίδιο η τυποποίηση του λαδιού μας θα ήταν το «κλειδί» για να φύγει από τη μιζέρια των χαμηλών τιμών και να διεκδικήσει τη θέση που του αξίζει με βάση την ποιότητα του. Συμφωνα με τον κ. Φραγκάκη όμως πρέπει να γίνουν πολλά βήματα ακόμη, καθώς μόλις το 25 με 30% στην καλύτερη περίπτωση από το παραγόμενο προϊόν τυποποιείται. Το υπολοιπο διακινείται χύμα και κατά συνέπεια απροστάτευτο σε επιτήδειο που θέλει να το νοθεύσει. Οπως λέει, με βάση την επικρατούσα κατάσταση σημερα, θα είμαστε έρμαιο στις ορέξεις των Ιταλών εμπόρων, οι οποιοι κάθε χρόνο παίζουν τα δικά τους παιχνίδια, προς όφελος τους φυσικά.

Μια αγοράζουν το δικό μας λάδι χύμα, μια το τυνησιακό. Κάνουν τις προσμίξεις τους και μόνο αυτοί βγαινουν κερδισμένοι, ανεβάζοντας και κατεβάζοντας όποτε θέλουν την τιμή.

Συμφωνα με τον κ. Φραγκάκη επίσης, αυτό που επιβάλλεται να γίνει είναι να επιβληθεί με νόμο η διακίνηση του προϊόντος μας μόνο 5λιτρα-σφραγισμένα δοχεία με τα στοιχεία και τον κωδικό του κάθε παραγωγού. Ετσι με αυτό τον τρόπο θα αποφεύγονταν πολλές «μπουγάδες» και η διάθεση ελαιολάδου, θα ήταν μια διαδικασία πιο προσεγμένη. Αυτό το σύστημα εφαρμόζεται ήδη στην Ισπανία, με τους παραγωγούς εκεί να παραλαμβάνουν το λάδι που επιθυμούν (ακόμη και όλη τους την παραγόμενη ποσότητα) σε σφραγισμένα πεντόλιτρα δοχεία. Ετσι έχουν καταφέρει να πατάξουν τα κρούσματα νοθείας, αλλά και να διατηρησουν αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά του λαδιού τους.

Τόσο ο Βουλευτής Σπύρος Δανέλλης, όσο και ο πρόεδρος του Δικτύου Κρητικού ελαιολάδου, ζητούν τη λήψη μέτρων. Ο κ. Δανέλλης λέει χαρακτηριστικά ότι  
το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά και το Υπουργείο Υγείας επιβάλλεται να εκμεταλλευτούν τις προφυλάξεις που εκφράζονται στην εκτελεστική απόφαση προκειμένου να μετριάσουν τις καταστροφικές συνέπειες της εν λόγω απόφασης για την ελληνική ελαιοκαλλιέργεια.

Συλλήψεις

Τα κρούσματα παρανομιών με νοθεία ελαιολάδου είναι πολλά. Χαρακτηριστική εξάλλου ήταν η περίπτωση ενός κυκλώματος νοθείας λαδιού, που δρούσε τουλάχιστον από τις αρχές του 2015, το οποιο είχε εξαρθρώσει η Υποδιεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας Βορείου Ελλάδος της Διεύθυνσης Οικονομικής Αστυνομίας.

Όπως ειχε ανακοινωθεί από την Ελληνική Αστυνομία, το κύκλωμα είχε ως βάση εργοστάσιο στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, στο οποίο αποθήκευε μεγάλες ποσότητες ηλιέλαιου, που προμηθεύονταν από χονδρεμπόρους. Τα μέλη του κυκλώματος πρόσθεταν χρωστικές ουσίες στις δεξαμενές με το ηλιέλαιο, προκειμένου να μοιάζει στο χρώμα και στην όψη με ελαιόλαδο. Στη συνέχεια το νοθευμένο λάδι τοποθετείτο σε πλαστικούς ή μεταλλικούς τενεκέδες, με τυπωμένες ετικέτες με επωνυμίες που παρέπεμπαν σε περιοχές γνωστές για την παραγωγή ελαιολάδου (Κρήτη, Μεσσηνία κ.ά.) ή επωνυμίες που παρέπεμπαν σε ελαιόλαδο και παράλληλα αναγράφονταν σε αυτά ενδείξεις όπως «Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο».

Η διανομή του νοθευμένου λαδιού γινόταν με τη χρήση ενός εκτεταμένου δικτύου, όπως: διανομή σε καταστήματα (συνήθως εστιατόρια, καταστήματα ψιλικών, μίνι μάρκετ, σούπερ μάρκετ κ.λπ.), διανομή σε λιανοπωλητές οι οποίοι στη συνέχεια τα μεταπουλούσαν σε δικό τους πελατολόγιο, απευθείας διανομή από τα μέλη της οργάνωσης σε μεμονωμένους πελάτες, για ιδία χρήση και εξαγωγές σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία.

Ανδρέας Κριτσωτάκης