Να μάθουμε στους νέους τη συμμετοχή στα κοινά. Του Στυλιανού Καλαϊτζάκη*

Θα ήθελα να μοιραστώ κάποιες σκέψεις μου μαζί σας. Οι συνάδελφοι αιρετοί Α' και Β' βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης πολλά από αυτά που θα περιγράψω τα έχουν βιώσει, από την άλλη οι φίλοι που δεν έχουν ασχοληθεί με τοπική αυτοδιοίκηση απλά "απολαμβάνουν" τα αποτελέσματα των ελλείψεων και των παραλήψεων.

Στα χρόνια που ασχολούμαι με την τοπική αυτοδιοίκηση μέσα από θέσεις ευθύνης διαπιστώνω ότι το μεγαλύτερο διαχρονικά πρόβλημα δεν είναι ούτε η υποχρηματοδότηση ούτε η έλλειψη προσωπικού, άλλωστε οι περισσότεροι Δήμοι και η Περιφέρειες έχουν αποδείξει στο κεντρικό κράτος ότι ακόμα και με μειωμένες χρηματοδοτήσεις και προσωπικό μπορούν να επιτελέσουν το ρόλο τους σωστά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη κατανόησης από την πλευρά των δημοτών τι εντέλει σημαίνει Δήμος;

Για πολλές δεκαετίες ο κάτοικος μίας περιοχής αντιλαμβάνεται κατά κύριο λόγο το Δημαρχείο ως ένα κτήριο όπου συνήθως πάει για να πληρώσει λογαριασμούς και να εκδώσει κάποιο πιστοποιητικό. Μάλλον θλιβερή αντίληψη για ένα θεσμό που η λειτουργία του επηρεάζει το 70% της ποιοτικής ζωής των κατοίκων. Η αντίληψη αυτή δημιουργήθηκε με τα χρόνια και σίγουρα δεν αλλάζει από την μία μέρα στην άλλη. 

Πιστεύω βαθιά ότι η εκπαίδευση και η γνώση σε κάνει πιο χρήσιμο άνθρωπο και πολίτη.

Από τον Καποδίστρια μέχρι τον Κλεισθένη 1 σταδιακά περνούν στους Δήμους και στις Περιφέρειες  περισσότερες αρμοδιότητες  όσον αφορά την εκπαίδευση και τα σχολεία.

Φαντάζομαι ένα Δήμο που δεν μένει στο χθες και το σήμερα αλλά χρησιμοποιεί τα εργαλεία που του δίνει ο Νόμος για να δημιουργήσει τους αυριανούς δημότες. Με συστηματικές παρεμβάσεις 1 φορά το μήνα πηγαίνοντας στα σχολεία, γυμνάσια, λύκεια (σε συνεννόηση με το γραφείο Α' Βάθμιας και Β' Βάθμιας εκπαίδευσης καθώς και τους Διευθυντές των σχολείων), να εξηγήσει στα παιδιά έννοιες μπερδεμένες , τι είναι ο Δήμος, ποιες οι δυνατότητες, οι υποχρεώσεις, τα δικαιώματα, τι είναι το Δημοτικό Συμβούλιο, πως ο δημότης μπορεί να παρεμβαίνει δημιουργικά στο Δήμο και να επεμβαίνει στις αποφάσεις που λαμβάνονται για το χωριό ή την πόλη του? Τι είναι και ποια είναι τα συνδικαλιστικά όργανα των Δήμων ΠΕΔ και ΚΕΔΕ που δυστυχώς χρόνια έχουν να λειτουργήσουν σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες των δημοτών.

Να τους μάθουμε ότι η συμμετοχή στα κοινά μέσω των εκλογών είναι ύψιστη ΤΙΜΗ και ΕΥΘΥΝΗ που πρέπει να την επιδιώκουν. 

Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν 2 κατηγορίες πολιτών: οι κοινοί και οι ιδιώτες. Οι κοινοί ήταν αυτοί που ασχολούνταν ενεργά άμεσα και έμμεσα  με την διοίκηση της πόλης-κράτος ενώ οι ιδιώτες ασχολούνταν μόνο με την οικογένεια και το επάγγελμα τους. Οι Γάλλοι, λάτρεις της αρχαίας Ελλάδας, θεώρησαν τόσο προσβλητικό τον χαρακτηρισμό ιδιώτης που μπήκε στο λεξικό τους ως προσβολή IDIOT. Οι νεοέλληνες θεωρούμε την μη συμμετοχή ως φρονιμάδα. 

Πως θα αποδώσει ένας Δήμαρχος, ένα Δημοτικό Συμβούλιο, όταν οι πολίτες θεωρούν το Δήμο αδίκως ή δικαίως ξένο προς αυτούς, κάτι μακρινό, ένα ακόμα κρατικό εισπράκτορα που κάνει ρουσφέτια και τίποτα άλλο αφού δεν τους έχει εξηγήσει ποτέ κανείς πόσο κουραστικό είναι να σηκώνεις στην πλάτη σου τόση ευθύνη που δεν περιορίζεται μόνο σε θέματα γραφειοκρατίας και καθημερινότητας, αλλά και έκτακτων περιστατικών και φυσικών φαινομένων όπως π.χ. πρόσφατες καταστροφές στη Μάντρα και στο Μάτι.

Πως θα αποδώσει ο  Δημοτικός Σύμβουλος όταν συμμετέχει στο ψηφοδέλτιο χωρίς ίσως να θέλει, χωρίς να έχει ερωτευτεί  την έννοια της τοπικής αυτοδιοίκησης και της προσφοράς στον τόπο του με μοναδικό κριτήριο ότι έχει ψήφους. Πως θα αποδώσει ο Πρόεδρος και το Τοπικό Συμβούλιο μίας κοινότητας οι οποίοι είναι η πιο άμεση μορφή διοίκησης αφού είναι αυτοί που ακούνε πρώτοι τα παράπονα και τα προβλήματα χωρίς να έχουν τα μέσα και τις δυνατότητες να παρέμβουν άμεσα.

Κλείνοντας θα ήθελα να κάνω μία ευχή και μία προτροπή: στις Αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου να κάνουμε όλοι μας την υπέρβαση, να μην εκλέξουμε τους εκπροσώπους μας με μοναδικό κριτήριο τη συγγένεια και την κουμπαριά αλλά να υποστηριχτούν οι πιο άξιοι και ικανοί ανεξάρτητα σε ποιες παρατάσεις ανήκουν.   

* Ο Στυλιανός Καλαϊτζάκης είναι Χειρουργός-Οδοντίατρος