Μαλεβίζι: Ανάπτυξη με σχέδιο. Του Μενέλαου Μποκέα

Είναι δεδομένο ότι για να βγεί η χώρα, επιτέλους, από την οικονομική κρίση που την ταλανίζει εδώ και περίπου 10 χρόνια θα πρέπει να στραφούμε σε αλλαγή του αναπτυξιακού μας μοντέλου. Να εστιάσουμε στα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα, να διορθώσουμε τις αδυναμίες και να αποκεντρώσουμε τον αναπτυξιακό μας σχεδιασμό. 

*Του Μενέλαου Μποκέα

Η αποκέντρωση του αναπτυξιακού σχεδιασμού και της υλοποίησης του δεν αφορά μόνο την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων όπως την αντιλαμβανόμασταν μέχρι σήμερα. Αφορά τη ουσιαστική μεταφορά εξουσιών και περιουσίας σε θεσμούς, φορείς και αρχές που θα λογοδοτούν για τον τρόπο που τα διαχειρίζονται. Θεσμοί όπως η τοπική αυτοδιοίηκηση, τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, τα επιμελητήρια, η δικαιοσύνη πρέπει να αναβαθμιστούν, να απελεθευρωθούν από τα δεσμά της κεντρικής εξουσίας και της γραφειοκρατίας και να αποτελέσουν τους -στέρεους- πυλώνες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η ανάπτυξη του τόπου.   

Ο Δήμος Μαλεβιζίου είναι ενας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους πληθυσμιακά δήμους της χώρας. Οι «Καλλικράτικές» ανακατατάξεις, του έδωσαν προίκα και συνάμα ευθύνη, την μεγάλη γεωγραφική του εξάπλωση, την υπεροπλία σε ανεκμετάλλευτους φυσικούς πόρους, σε επαγγελματικό επίπεδο την κλαδική πολυμορφία, με τουριστική, αγροτική και βιομηχανική παραγωγή αλλά κυρίως τους ίδιους τους ανθρώπους του, το ανθρώπινο δυναμικό της περιοχής που μπορεί να στηρίξει με γνώση, μεράκι, εμπειρία και πάθος την  αναπτυξιακή προοπτική του τόπου.
Για να αναδειχθούν, όμως, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του Μαλεβιζίου χρειάζεται να παρθεί μια, ουσιαστική και βαρύνουσας σημασίας απόφαση. Ποιο είναι το στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης για το Μαλεβίζι; Ποια είναι τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και κατά πόσο υποστηρίζονται, ενισχύονται και προστατεύονται;  Η κλαδική εξάπλωση του Μαλεβιζίου σε τουρισμό, πρωτογενή τομέα, βιομηχανική παραγωγή, εμπόριο και εξαγωγές καθιστούν την ανάγκη αυτής της απόφασης ακόμη πιο επιτακτική. Ακριβώς για να γνωρίζουμε σε ποια πρότυπα αναπτυξιακά θα βαδίσει έτσι ώστε να μπορεί να προγραμματίζει  και να απορροφά κονδύλια με βάση τον δικό του στρατηγικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό, με βάση τις δικές του αναπτυξιακές ανάγκες και όχι ως αποτέλεσμα των σχεδιασμών και των διαθέσιμων κονδυλίων-για συγκεκριμένες δράσεις- του κεντρικού κράτους ή της Περιφέρειας. Αντιθέτως, είναι προφανές οτι δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη, όταν δαπανώνται χρήματα σε αχρείαστα έργα-μαύρες τρύπες μόνο και μόνο για να βγαίνει η υποχρέωση των απορροφήσεων. 

Μια ολοκληρωμένη αναπτυξιακή στρατηγική απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό, διαφάνεια, αποφασιστικότητα και  μια ξεκάθαρη στρατηγική στόχευση που κατά την άποψη μου δεν μπορει παρα να έχει ως στόχο την βιώσιμη και ισόρροπη άναπτυξη με επίκεντρο τον πολίτη και τις ανάγκες του.  Μια ορθολογικά σχεδιασμένη αναπτυξιακή στρατηγική, εκτός από ανάγκες και σχέδια δράσης,  θα πρέπει επίσης να προβλέπει και κάτι πολύ κρίσιμο: τον συνδυασμό των διαθέσιμων πόρων. Είναι απαραίτητος ο συνδυασμός στα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία και η μόχλευση πόρων από 3 πηγές χρηματοδότησης: συγχρηματοδοτούμενους πόρους, ίδιους πόρους δήμου ή άλλου δημόσιου φορέα, και ιδιωτικούς πόρους. Η συγκεκριμένη προσέγγιση επιτρέπει να υλοποιηθούν έργα σημαντικά, έργα που μπορούν να αλλάξουν το επίπεδο ενός δήμου και να εν τέλει να αναβαθμίσουν το παρόν και το μέλλον μιας ολόκληρης κοινωνίας. 

Στο Δήμο Μαλεβιζίου για παράδειγμα είναι προφανές ότι από ένα τέτοιο στρατηγικό σχεδιασμό δεν μπορεί να λείπει ένα πλάνο αναβάθμισης των υποδομών των τουριστικών περιοχών αλλά και της σύνδεσης τους με τις τοπικές κοινωνίες και κυρίως με τον πρωτογενή τομέα και τον πολιτισμό της περιοχής. Τα πολύ ποιοτικά προιόντα της ενδοχώρας του Μαλεβιζίου μπορούν να αποτελέσουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του τουρισμού, και σε αυτή τη κατεύθυνση η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να συμβάλλει καθοριστικά, με στοχευμένα προγράμματα και δράσεις. Οφείλει επίσης να σχεδιάσει, να διευκολύνει και να υποστηρίξει τις δυνατότες που έχει το Μαλεβίζι για 12 μήνες τουρισμό, δημιουργώντας έτσι πολλαπλά οφέλη για όλες τις επιμέρους δραστηριότητες και περιοχές του δήμου.  
Τέλος, είναι απαραίτητο σε κάθε προσπάθεια, μικρή ή μεγάλη, να αξιοποιούμε τις δυνατότητες του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού, να κατανέμουμε στους κατάλληλους ανθρώπους τους κατάλληλλους ρόλους, να αναπτύσουμε τις δεξιότητες τους και βεβαίως να αξιοποιούμε την προυπάρχουσα εμπειρία τους όχι για να συνεχίζουμε στρεβλώσεις του παρελθόντος αλλά για θέσουμε ισχυρά και σίγουρα θεμέλια για το μέλλον. 

*Ο κ. Μποκέας είναι Bsc Πανεπιστημίου Κρήτης, Msc Alba Business College, 
Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού