Μεγάλο Σάββατο: Η Αφή του Αγίου Φωτός και η Ανάσταση

Το Μεγάλο Σάββατο αποτελεί την τελευταία μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής. Το Μεγάλο Σάββατο γιορτάζεται η Πρώτη Ανάσταση στην πρωινή λειτουργία. Σύμφωνα με τις γραφές, επειδή ο Ιησούς είχε αναγγείλει την Ανάστασή Του, ο Πιλάτος εγκαθιστά φρουρά έξω από το μνήμα Του, ώστε να μη μπορέσουν οι μαθητές Του να κλέψουν το σώμα Του και να ισχυριστούν ότι αναστήθηκε. Ωστόσο, η Πρώτη Ανάσταση συμβολίζει ότι, ενώ το σώμα του βρίσκεται στον τάφο, ο Ιησούς κατεβαίνει προσωρινά στον Άδη για να μεταφέρει στους νεκρούς το Λόγο Του. Άλλωστε, και στην ψαλμωδία της Θείας Λειτουργίας την ημέρα εκείνη αναγγέλλεται η Ανάσταση του Χριστού.

Στα Ιεροσόλυμα τελείται η Αφή του Αγίου Φωτός και της Ανάστασης το Μεσημέρι, ενώ στην Ελλάδα γίνεται το βράδυ, συνήθως τα μεσάνυχτα, κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, οπότε μοιράζεται το Άγιο Φως από λαμπάδα σε λαμπάδα και ψάλλεται το Χριστός Ανέστη, συνοδεία βεγγαλικών.

Οι πιστοί μετά το τέλος της λειτουργίας μεταφέρουν το Άγιο Φως στα σπίτια τους και το έθιμο θέλει να το φυλάνε μη σβήσει για σαράντα ημέρες. Κατά τη διάρκεια της ημέρας του Μεγάλου Σαββάτου οι πιστοί νηστεύουν αυστηρά. Ωστόσο, μετά την Ανάσταση, οπότε ξεκινά η γιορτή, η παράδοση επιβάλλει το σπάσιμο και φάγωμα των αυγών αλλά και της μαγειρίτσας που έχει προετοιμαστεί από το πρωί.

Επίσης, από το Σάββατο, θέλει η παράδοση, και την προετοιμασία της ψησταριάς και της σούβλας για το αρνί ή το κατσίκι που θα φαγωθεί την επομένη.

Τα αναστάσιμα έθιμα ανά την Ελλάδα είναι πολλά. Στο Λεωνίδιο τα παιδιά πετούν πολύχρωμα αερόστατα στον ουρανό. Στην Κέρκυρα με την Πρώτη Ανάσταση σπάνε τους Μπότηδες, κανάτια γεμάτα νερό που συμβολίζουν έναν τεχνητό σεισμό, όπως αυτός που έγινε όταν αναστήθηκε ο Χριστός. Στο Βροντάδο της Χίου δύο ενορίες ρίχνουν ρουκέτες, ενώ εκρηκτική Ανάσταση γίνεται και στον Μαραθόκαμπο της Σάμου. Στην Καλαμάτα γίνεται σαϊτοπόλεμος με εύφλεκτα υλικά, ενώ στη Ζάκυνθο με την Πρώτη Ανάσταση απελευθερώνονται λευκά περιστέρια.